Devlet kadrolu personelinden yeterince verim alamadığı için, bazı işler için özel sektörden hizmet satın alma yöntemiyle işlerini gördürmeye başlamıştı. Böylelikte Türkiye teşeron işçiler gerçeğiyle tanışmıştı.
İlk başlarda hizmet alım ihaleleri şeffaf olarak yapılırken sonradan uygulamada, kamu, tamamen şartları tek taraflı olarak belirleyerek, istediği kadar çalışanı kağıt üzerindeki ihale alıcısı firmadan işe almaya başlamış, ihaleyi alan şirketlerin yöneticileri resmi prosedürleri yerine getiren birer memur haline gelmiş ve kamuda resmi olarak ihale alıcısı firmaya kayıtlı, tamemen kamunun emrinde çalışan taşeron işçiler ordusu oluşmuştu.
Öyle ki bu işçilerden kimlerin işe alınıp kimlerin çıkarılacağına, maaşlarının ne kadar olacağına dair bir çok konuyu, kamu kurumlarının idarecileri belirler hale gelmiştir.
Siyasiler, kamu kurumları emrince çalışan bu özel sektör çalışanlarını(!) kadroya almak için meydanlarda vaatler vermeye başlamışlardır.
Ak Parti de 7 Haziran ve 1 Kasım seçimlerinden önce, kamuda çalışan taşeron işçilere kadro vaadinde bulunmuş, önce asıl işleri yapan, sonradan kapsamı biraz daha genişleterek yardımcı işleri yapanları da işin içine dahil etmiştir.
Teşeron işçilerin kadroya alınması konusunda sütten ağzı yanan devlet, yoğurdu üfleyerek yemektedir.
Bir zamanlar kamuda çalışan işçiler sendikalarının grev kararları ile öyle haklar elde etmişlerdi ki, kamuda kadrolu işçi olarak çalışmak memur ya da amir olarak çalışmaktan daha cazip hale gelmişti.
Amirinden fazla maaş alan kadrolu işçileri devlet zamanlar kamudan tasfiye ederek yerine taşeron işçileri yerleştirmişti.
Kadrolu çalışanına yaptıramadığı işleri yaptırdığı taşeron işçilerin, kadroya geçirilme vaatleri bu günlerde gerçekleştirilmeye çalışılırken, hükümet yetkililerinin açıklamalarına göre, teşeron işçiler, aslında kadroya geçirilmemekte, sadece sözleşmeleri, ihale alıcısı şirketler yerine, devletle yapılır hale getirilmektedir. Fakat statüleri işçi olmayacaktır. Çünkü işçilerin grev hakkı vardır ve işçi statüsüyle kamu ile sözleşme yaparlarsa devlet önceden düştüğü hataya tekrar düşebilecektir. Yani devlet bir delikten iki defa sokulmak istememektedir.
Kamuda tek tip çalışana geçme planları yapan hükümetin teşeron işçiler konusunda yapmaya çalıştığı, bu planıyla ters düşmektedir.
Bundan sonra kamu, 4A, 4B ve 4C’li çalışlanların yanında yeni bir statü ile daha karşılaşacakdır. Yeni satatünün adı Özel Sözleşmeli Personel(ÖSP) olacaktır.
Bunun için hükümetin mevzuat düzenlmesine girmesine ihtiyacı vardır. Yoksa yapılan işlemlerin mahkemelerce iptal edilme olasılığı yüksektir.
Hükümet yetkililerine göre hangi teşeron işçiler, hangi şartlarla kamu ile sözleşme yapacaktır?
1 Kasım 2015 öncesi işe girme şartı
-1 Kasım 2015’ten önce işe girmiş ve halen çalışmaya devam ediyor olmak
-Devlet memurluğuna atanmak için aranan şartları taşımak.
-Henüz emekli aylığı almaya hak kazanmamış olmak
-65 yaşını doldurmamış olmak.
-Kamuda tam zamanlı hizmet veriyor olmak. (Kısmi zamanlı çalışanlar bu haktan faydalanamayacak)
-12 ay boyunca görev yapıyor olmak. (3, 6 ay gibi geçici hizmetler kapsamında çalıştırılan personel kanun kapsamına girmeyecek.)
Sınav yapılacak
Kamuya geçişte kişinin mesleği ve kamu hizmetini yapabilmesi için gerekli bilgi ve donanıma sahip olup olmadığını belirlemeye yönelik sınav yapılacak. Sınavın ayrıntıları tasarıda belirlenecek.
Maaşlar mevcut aylıklar kadar olacak
Kapsama giren personel, yasa çıktıktan sonra 1 ay içinde talepte bulunabilecek. İlgili kamu kurumları başvuruları aldıktan sonra şartların oluşup oluşmadığını değerlendirecek, devlet memuru olmanın gerektirdiği güvenlik araştırmaları da ayrıca yapılacak.
Kamuya alınan personele, şu anda aldıkları aylık üzerinden maaş verilecek. Bu kişiler hangi kurumun, hangi biriminde, hangi işi yapıyorlarsa aynı işi yapmaya devam edecek. Bu kişilerin görev yerlerinde değişiklik yapılmayacak.
Sendika Üyelikleri
Açıklamalara göre taşeron işçiler özel sözleşmeli personel statüsüne geçirildiğinde işçi sendikalarına üye olamayacaklar. Çünkü, bu çalışanlar, işçi statüsünde olmayacakları için 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun ikinci maddesinde yer alan; “Kamu görevlisi” tanımı gereğince memur sendikalarına üye olabileceklerdir.
Toplu Sözleşmeden Yararlanacaklar mı?
Hükümet yetkililerince yapılan açıklamaya göre özel sözleşmeli personel(OSP), toplu sözleşme hükümlerinden faydalanacak, üye oldukları sendikaları vasıtasıyla maaş ve özlük hakları konusunda hükümetin karşısına oturacaklardır.
Emeklilik bakımından hangi statüde olacaklar?
Emeklilik açısından 5510 sayılı Kanun’un 4/a kapsamında sigortalı olacaklar. Önceki haliyle SSKlı olacaklardır. Emekli sandığına göre değil.
Yapılacak olan düzenlemeye gelen tepkiler.
İşçi veya memur kadrolarına KPSS ile atanmayı bekleyen milyonlarca iyi eğitimli kişi varken, hiçbir sıvava ve mükalata tabi olmadan işe yerleştirilen taşeron işçilerin özel sözleşmeli personel(OSP) statüsüne geçirilmesi ciddi bir tepki oluşturmaktadır.
Kamuya yüksek KPSS puanı ile yerleşen kamu çalışanları, işe yerleşmede çektikleri zorlukları hatırlatarak tepki gösterirken, yüksek puan almalarına rağmen kadro ihdas edilmediği için atanamayan işsiz iyi eğitimli gençler ise taşeron düzenlemesi ile önlerinin kapandığını, umutlarının azaldığını iddia etmektedir.
Ayrıca taşeron işçilerin özel sözleşmeli personel(OSP) statüsüne geçirilmesi, büyük bir sektör haline gelen taşeron firmaların(alt işverenlerin) tamamen işini sona erdirecektir. Kamu kurumları ile geleceğe yönelik yapılan sözleşmeleri bulunan alt işverenler kamu aleyhine mahkemelere başvurabileceklerdir.