İlgili mevzuat gereği, ihracat yapan firmaların, ihracat bedelini, fiili ihraç tarihinden itibaren -kural olarak- 180 gün içinde yurda getirmesi gerekmektedir.
Aksi takdirde, firmaya vergi dairesinden gönderilen İHTARNAME ile ek süre(ler) verilmekte, ihracat bedeli yine yurda getirilmezse, ihracatçı firmaya, idari para cezası uygulanmaktadır.
| Reyonnet keyifli okumalar diler.. (reklam) |
İhracat hesabının kapatılmasından ihracatçılar sorumludur.
Kapanış işlemleri, öncelikle aracı bankalar, mümkün olmadığı durumlarda, vergi daireleri nezdinde gerçekleştirilmektedir.
Aracı bankalar ilgili ihracat bedellerinin yurda getirilip getirilmediğini izlemekle yükümlüdür
İhracatçıların ihracat bedellerini fiili ihraç tarihinden itibaren -kural olarak- 180 gün içinde yurda getirmesi gerekmektedir.
Yurda getirilen bedel, aynı süreler içerisinde, banka tarafından ihracat bedeli kabul belgesi(İBKB) düzenlenerek kapatılır.
İhracat hesabının kapatılabilmesi için gümrük beyannamesi örneği ve bilgileri, ilgili İBKB’ler, satış faturası ile indirim ve mahsup konusu belgelerin aracı bankaya ibrazı zorunludur.
Vergi Dairelerince İHTARNAME Düzenlenmesi
İhracat hesabı yukarıda bahsi geçen şekilde kapatılmazsa banka 5 iş günü içinde durumu vergi dairesine ihbar edecektir.
Vergi dairesi ihbardan itibaren 10 iş günü içerisinde ihracatçı mükellefe 90 gün süreli ihtarname gönderir İhtarnamede bu süre içerisinde ya hesabın kapatılması yahut mücbir sebep halinin ya da haklı durumun varlığının belgelenmesi istenir.
Bu aşamada hesabın kapatılmasını vergi dairesi yapar.
İhracatçı firma, vergi dairesince kendine tebliğ edilen İHTARNAME’nin tebliğ tarihinden itibaren 90 gün içinde, ilgili bankadan temin ettiği ıslak imzalı İBKB’yi vergi dairesine bir dilekçe ekinde teslim ederse, ihracatçı mükellefin açık ihracat hesabı, vergi dairesince sorunsuzca kapatılacaktır.
Mükellef, mücbir sebep ya da haklı durumun varlığı nedeniyle, verilen süre içinde, ihracat bedelini yurt içine getiremezse, 90 günlük süre içinde vergi dairesinden ek süre talebinde bulunabilir. Ancak bunun için haklı durumun varlığını resmi kurumlardan aldığı belgelerle belgelendirmesi gerekmektedir.
Açık İhracat Kapanışında İstisna Tuarı
Açık ihracat hesabının kapanışında bazı ülkeler tam istisna( İran, Suriye, Lübnan, Afganistan, Angola, Belarus, Benin, Cibuti, Etiyopya, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gana, Gine, Kamerun, Kenya, Kırgızistan, Kuzey Kore, Küba, Liberya, Moldova, Nijerya, Senegal, Somali, Sudan, Suudi Arabistan, Tacikistan, Tanzanya, Venezuela), bazı ülkeler ise %50 istisna ( Azerbaycan, Cezayir, Fas, Kazakistan, Mısır, Özbekistan, Tunus, Türkmenistan, Ukrayna, Yemen) kapsamına alınmıştır.
Öte yandan 15.000 USD’a kadar olan miktar için İBKB düzenleme zorunluluğu bulunmamaktadır.
Savcılıkça İhracatçı Mükellefe İdari Para Cezası Uygulaması
Vergi dairesinin 90 günlük ihtarname süresi yahut verdiği ek süre sonunda yeniden ek süre almayan ve ihracat hesabını kapatmayanlar vergi dairesi tarafından savcılığa bildirilir.
Savcılık, vergi dairesinden aldığı bildirim üzerine gümrük çıkış beyannamesinde yer alan ihracat bedelinin %5’i tutarında idari para cezasını düzenler.
İdari para cezasına karşı kabahatler kanununa göre cezanın iptali istemiyle, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza hakimliğine itiraz edilebilir.
İdari para cezasının tebliği üzerine kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılarak cezanın dörtte üçü ödenebilir, sonrasında yine kanun yoluna başvurulabilir.
Sulh ceza hakimliğinin vereceği karar aleyhe olursa 7 gün içinde “itiraz” yoluna gidilebilir.
İtirazı inceleyecek merci, kararı veren sulh ceza hakimliğini numara olarak takip eden sulh ceza hakimliğidir. İtiraz üzerine son incelemeyi yapan mahkemenin vereceği karar, kesindir.
Getirilen Dövizi Bankaya Satma Zorunluluğu
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 15.04.2022 tarihli talimatı ile 18.04.2022 tarihinden itibaren İBKB’ye veya DAB’a bağlanan ihracat bedellerinin en az %40’ının İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılması zorunluluğu getirilmiştir.
Bu bedeller bankaca Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasına satılır ve Merkez Bankasının banka nezdindeki hesabına aktarılacaktır.
Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya Türk parası olarak ödenecektir.
Ancak, oluşan ikili kur sistemi nedeniyle, ihracatçı firmalar, bu uygulamadan büyük zarar ettiklerini beyan etmektedir.
Türk Lirası ile İhracat Bedeli Kabulü Mümkün mü?
Ukrayna ve Rusya’ya gerçekleştirilmiş veya gerçekleştirilecek ihracat işlemleriyle ilgili olarak ihracat bedellerinin döviz cinsinden beyan edilmiş olsa dahi Türk Lirası olarak da kabulü mümkündür.
Öte yandan KKTC’ye yapılan ihracatta bedelin TL olarak kabul edileceği tabiidir.