ڪےÇalışanlar.Netڪے
01.10.2008 tarihinden sonra işe başlayan memurlar, eski memurlara göre hem daha düşük emekli maaşıyla hem de daha geç emekli olacaklar.
Anlaşılmasını kolaylaştırabilmek amacıyla memurları iki kısıma ayıracağız. 01.10.2008 tarihinden önce işe alınan memurlara “eski memur”, bu tarih ve sonrasında işe alınanlara ise “yeni memur” ” diyeceğiz. Kanunda yeni memurlar “4/1-c sigortalısı” olarak geçmektedir. Eski memurlar 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa göre emekli olacak iken, yeni memurlar hakkında emeklilik işlemlerinde 5510 sayılı Yeni Kanun uygulanacaktır.
Eski memurlar ile yeni memurlar arasında temel fark, haklar ve aylıkları yönünden tabi oldukları kanundur. Yüksek yargı kararları ve 5510 Sayılı yeni Kanunun geçici maddeleri gereği eski memurların kazanılmış haklarına dokunulmayacaktır.
Eski Kanuna tabi bir gün bile çalışmış olmak eski memur haklarından faydalanmak için yeterlidir. Mesela, 30 Eylül 2008’de göreve başlayan bir memur eski Kanuna göre emekli olur.
Yeni memurlar kaç yaşında emekli olur?
Eski memurların emeklilik zamanları çalışmaya başladıkları zamana göre Emekli Sandığı Kanunu ve yaş hadlerine bakılarak belirlenirken; yeni memurlar ise tamamen 5510 sayılı Kanuna göre emekli olacaklardır. Buna göre, ilk defa 5510 sayılı yeni Kanuna göre sigortalı sayılanlara;
a) Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9000 gün prim bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı/ emekli maaşı bağlanır. Ancak bu belirtilen yaş şartı;
1) 1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında kadın için 59, erkek için 61,
2) 1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62,
3) 1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında kadın için 61, erkek için 63,
4) 1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında kadın için 62, erkek için 64,
5) 1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında kadın için 63, erkek için 65,
6) 1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihleri arasında kadın için 64, erkek için 65,
7) 1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65,
olarak uygulanır.
Bu yaş hadlerinin uygulanmasında belirtilen prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
Eski Memurların maaşı nasıl hesaplanır?
Eski memurların aylığı Emekli Sandığı Kanununa göre hesaplanır. Emekli Sandığı’nda memurların ne zaman emekli oldukları değil, statüleri, alacakları emekli aylığında belirleyicidir.
Buna göre eski memurlar emeklilik keseneğine esas kazançlarının aylık bağlama oranı ile çarpımı kadar emekli aylığı alır.
Emekli aylığı bağlanma oranı nasıl hesaplanır?
Eski memurların aylık bağlama oranı Çalışma yılı + 50 FORMÜLÜ ile bulunur. 28 yıl çalışan bir devlet memurunun %78 aylık bağlama oranı olur.
Eski memurun alacağı maaşın hesabında gösterge aylığı, ek gösterge aylığı, taban aylığı, kıdem aylığı, özel hizmet tazminatının memurun aldığı ek göstergelere göre %40’ından aşağı olmamak üzere uygulanacak miktarı, görev, makam ve temsil tazminatlarının göstergeleri dikkate alınır. Bu yüzden eski memurların aylık bağlama oranı yüksektir.
Eski memurlar bunun üzerine bir de her çalıştıkları yıl için emekli keseneğine esas kazançları oranında “emekli ikramiyesi” alırlar. Örneğin 30 yıl çalışan bir memur 30 maaşı oranında ikramiye alır.
Yeni memurların emekli maaşları nasıl hesaplanacak?
1 Ekim 2008 tarihi ve sonrasında işe giren memuların ise aylıkları, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre hesaplanacaktır. Yeni Kanun aylık bağlama oranını düşürmüştür. Aylık bağlama oranı 5510 sayılı Kanuna göre her çalışılan yıl için yüzde 2’dir.
Yeni memurların emekli aylıklarında aylık derece ve kademelerinin etkisi kalmaz. Aynen SSK ve Bağ-Kur’lular gibi aylık alırlar.
Görüldüğü gibi ikisi de ayni unvanda olan, ayni maaşı alan, ikisi de 28 yıl çalışan memurlardan eski memurun aylık bağlama oranı % 78, yeni memurun %56 olur.
Özetlemek gerekirse, 01.10.2008 tarihi sonrasında memur olanlar hem daha geç emekli olur, hem daha az maaş alır.