Kendisine uygulanan idari eylem ve işlemler nedeniyle zarar gören devlet memuru, amirini şikayet edebilir. Bunun için şikayetini, en yakın amirden başlayarak, şikayet edeceği amirini atlayıp silsile yolu ile sözlü ya da yazılı olarak yapabilir. Memurun usulüne uygun yapılan şikayeti 30 gün içinde sonuca bağlanmak zorundadır.
Devlet memurunun şikâyet hakkı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 21’inci maddesinde düzenlenmiştir.
Bu maddeye göre devlet memurları kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat; amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlemlerden dolayı şikâyet ve dava açma hakkına sahiptir.
Ayrıca müracaat ve şikâyetlerin söz veya yazı ile en yakın amirden başlayarak silsile yolu ile şikâyet edilen amirler atlanarak yapılacağı da maddede ifade edilmiştir.
Memurun şikâyeti, şikâyeti değerlendirecek olan amire(şikayet edilen amirin ilk disiplin amiri) ulaştığı andan itibaren en geç 30 gün içinde tamamlanmak zorundadır.
Konunun detayları, “Devlet Memurlarının Şikâyet ve Müracaatları Hakkında Yönetmelik” ile düzenlenmiştir. Konu aşağıda başlıklar halinde ele alınmıştır.
Memurlar toplu şikayette bulunabilir mi?
2011 yılında yapılan değişiklikle devlet memurlarının toplu şikayet etme yasağı kaldırılmış, memurların toplu şikâyette bulunabilmesinin önü açılmıştır.
Şikâyet yazılı mı sözlü mü olmalı?
Şikayetin sözlü ya da yazılı yapılması tamamen memurun kararına bağlıdır. Kanun bu hakkı memura vermiş, tercih hakkını da kendisine bırakmıştır.
Şayet, şikayet sözlü yapılacaksa, şikayet, amir ve memur arasında düzenlenecek bir tutanağa bağlanır. Bu tutanak ikisi tarafından imzalanır.
Şikâyetçi tutanak düzenlenmesini istemezse, şikâyet yapılmamış kabul edilir.
Şikâyeti kim inceler?
Hangi amir şikâyet ediliyorsa, bu amirin ilk disiplin amiri şikâyeti inceler. Eğer memurun şikâyeti ilk olarak başka bir amire ya da memura ulaşmışsa, şikâyet edilen amirin ilk disiplin amiri tespit edilir ve bu amire dilekçe ya da şikâyet 3 gün içinde intikal ettirilir.
Şikâyetin inceleme süresi
Memurun şikâyeti, şikâyeti değerlendirecek olan amire ulaştığı andan itibaren en geç 30 gün içinde sonuca bağlanmak zorundadır.
Şayet, şikayet yanlış makama yapılmışsa, 30 günlük süre, bu şikayet doğru makama iletildikten sonra başlar.
Memurun şikâyet sonucuna itirazı
Memur, şikayetine dair verilen karara, kararın kendisine tebliğinden itibaren 10 gün içinde itiraz edebilir. Bu itiraz bir üst makama yapılmalıdır.
Şikayet eden memura hangi durumda disiplin cezası verilir?
Şikâyet hakkını usulüne uygun kullanan bir memura asla disiplin cezası verilemez.
Ancak, usul ve esaslara uymadan(silsileyi takip etmeden makam atlayarak şikayette bulunma gibi) şikâyette bulunan memura, uyarma cezası verilmesi mümkündür.
Ayrıca şikâyet hakkını kullanan memur, şikâyet esnasında, şikayet ettiği amirine hakaret etmemeli ya da iftirada bulunmamalıdır.
Ya amir, memurun şikayetini dikkate almazsa..
Usulüne uygun yapılmış bir şikâyeti amir işleme koymak ve bunun gereğini yapmak zorundadır.
Bu konuda görevlerini zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirmeyen amirlere durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda belirtilen disiplin cezaları verilir.
Şikayetinden sonuç alamayan memur ne yapabilir?
Şikayetinden sonuç alamayan devlet memuru, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 21’inci maddesine göre, amirine karşı aynı şekilde dava açma hakkını kullanabilir.