Vergiye dair iş ve işlemlerin nasıl yürütüleceği 213 sayılı Vergi Usul Kanununu ve bu kanuna bağlı çıkarılan tebliğlerle belirlenmiştir.
Bu kapsamda, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesine göre, Maliye Bakanlığı, kira ve benzeri ödemeleri ve tahsilatları banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığı ile yaptırmaya yetkili kılınmıştır.
Maliye Bakanlığı bu yetkisine dayanarak çıkardığı 268 Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile,
- Konutlarda, her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin,
- İşyerlerinde, işyerini kiraya verenler ile kiracıların
kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin 1/11/2008 tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi(belgelendirilmesi) zorunluluğu getirilmiştir.
KONUT KİRALARINDA BANKADAN ÖDEME SORUMLULUĞU KİMDE?
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan birisi, 500 TL ve üzeri kira ödemeleri elden yapıldığı zaman, Tebliğ kira elde edenleri tevsik etme ile mükellef kılmış iken kiracılara böyle bir zorunluluk getirmemiştir.
Kiracıların 500 TL ve üzeri kiralarını elden ödemesinden mülk sahipleri sorumlu olacak, cezai işlem yalnızca kira geliri elde eden mülk sahiplerine uygulanacaktır.
500 TL ve üzeri kirası olan konutlarda, ev sahipleri kirasını yatırmaları için kiracılarına hesap numarası vermeleri gerekecektir.
Aksi takdirde vergi dairelerinin durumu tespit etmeleri halinde, kira geliri elde eden ev sahiplerine, elden alınan her bir ay için, o yıl geçerli olan özel usulsüzlük cezası keseceklerdir.(Güncel Özel Usulsüzlük Ceza Miktarları İçin TIKLAYINIZ.)
İŞYERİ KİRALARINDA BANKADAN ÖDEME SORUMLULUĞU KİMDE?
İşyerlerinde, konut kira gelirlerinin aksine, hem kiracı hem de kiraya veren işyeri sahibi, kira miktarına bakılmaksızın, kiranın banka aracılığıyla ödenmesi konusunda sorumlu tutulmuştur.
Yani kiranın elden ödendiğinin tespit edilmesi halinde, vergi dairesi hem kiracıya hem de kiraya veren mülk sahibine, o yıl için geçerli olan özel usulsüzlük cezasını kesecektir.(Güncel Özel Usulsüzlük Ceza Miktarları İçin TIKLAYINIZ.)
Ceza Uygulaması
Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca, kirasını banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığı ile yapmayanlara(mükerrer 257 nci maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara) özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.(Güncel Özel Usulsüzlük Ceza Miktarları İçin TIKLAYINIZ.)
Örnek1-Bir ev sahibi, 01.01.2019 tarihinde 800 TL’ye kiraya verdiği konutun kira ödemelerini yıl sonuna kadar elden tahsil etmiş olsun. 2019 yılı için konutlarda elden tahsilat yapılan her bir ay için kira geliri elde eden mülk sahiplerine 490 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Kira geliri elde eden mülk sahibine 490×12=5.880 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekirken, kiracıya herhangi bir ceza uygulanmayacaktır.
Örnek 2-Emekli bir Polis memuru, kiralık işyerini 01.01.2018 tarihinde, X Limited Şirketine 2.000 TL’ye kiraya verdi ve kira ödemelerini elden tahsil etti diyelim. Emekli polis memurunun kiraladığı mülk, işyeri olduğu için hem kiracı X Limited Şirketine hem de kiraya veren emekli polis memuruna özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Ancak, kesilecek olan özel usulsüzlük cezasının miktarları, mükelleflerin mükellefiyet grupları farklı olduğu için farklı olacaktır.
Elden tahsil edilen her ay için emekli polis memuruna 400 TL(Toplam:400×12=4800 TL), X Ltd.Şti’ye ise 1.600 TL(Toplam:1.600×12=19.200 TL) ceza kesilecektir.
Mükellefler cezalar kendilerine tebliğ edildikten sonraki 1 ay içinde, vergi dairelerine başvurmak şartıyla, Vergi Usul Kanunu 376.Maddesine göre cezalarını %50 indirimli ödeyebilirler. Ancak ödeme, verilen sürede yapılmazsa yapılan indirim geri alınır, ceza önceki haline döner.
Özel usulsüzlük cezalarına gecikme zammı tahakkuk ettirilmez.