Dolandırıcılık suçu işledikleri gerekçesiyle haklarında görülen davalarda verilen kararlar, ilgililerin memuriyete girebilme veya memuriyette kalabilme durumunu etkileyebilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak genel şartları belirlemiş ve memuriyete girdikten sonra bu şartlardan herhangi birini kaybedenlerin memuriyetinin sona ereceğine de hükmetmiştir.
Memuriyete girişte aranan genel şartlar arasında, “dolandırıcılık suçundan mahkûm olmamak” şartı da yer almıştır.
Dolandırıcılık suçu
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, “Dolandırıcılık” başlıklı 157 nci maddesinde; hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlama halini Dolandırıcılık olarak tarif etmiş ve bu suçu işleyenlere verilecek cezaları belirtmiştir.
Öte yandan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48/A-5 maddesinde, memuriyete gireceklerde aranacak genel şartlar arasında “dolandırıcılık suçundan mahkûm olmamak” da yer almış ve bu maddede ayrıca; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile ve affa uğramış olsa bile, dolandırıcılık suçundan mahkûm olmak memuriyete engel sayılmıştır.
Buna göre, dolandırıcılık suçundan mahkûm olanlar; mahkûmiyet sürelerine ve suçu kasten işleyip işlemediklerine veya haklarında verilen cezaların sonradan affedilmiş olup olmadığına bakılmaksızın, memuriyete alınmazlar ve memuriyete devam edemezler.
Hükmün açıklanmasının geriye bırakıldığı durumlar
Ceza Muhakemesi Kanununa göre; sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan cezanın iki yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası olması halinde mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması ise, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukukî sonuç doğurmamasını ifade eder.
Buna göre, işledikleri suçlardan dolayı haklarında yapılan yargılama neticesinde, mahkeme tarafından “hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına” karar verilmesi durumunda, ortada bir mahkûmiyet hükmü de bulunmayacaktır.
Bu nedenle, dolandırıcılık suçu işlediği gerekçesiyle hakkında görülen davada, mahkeme tarafından hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına karar verilmesi halinde, bu karar ilgilinin memuriyete girmesine veya memuriyette kalmasına engel oluşturmayacaktır.
Verilen cezanın tecil edildiği (ertelendiği) durumlar
Tecil (erteleme); işlediği bir suç sebebiyle kişi hakkında verilen mahkûmiyete ilişkin cezanın uygulanmasının belirli bir süre geri bırakılarak, kişinin bu süre içerisinde yeniden bir suç işlememesi durumunda, suçun işlenmemiş veya cezanın çekilmiş sayılması durumudur.
657 sayılı Kanunun 48/A-5 maddesinin son hali ve maddenin 8 Şubat 2008 tarihinden önceki haline bakıldığında; 8 Şubat 2008 tarihinden önce geçerli olan uygulamada (bazı suçlara ilişkin durumlar hariç) memuriyete engel nitelikteki cezalar ertelendiğinde (tecil edildiğinde) bu cezaların memuriyete girmeye ve memuriyette kalmaya engel oluşturmadığı, bu tarihten sonraki uygulamada ise memuriyete engel teşkil eden cezalar ertelenseler bile bu cezaların memuriyete girmeye ve memuriyette kalmaya engel oluşturduğu görülmektedir.
Bu nedenle, 8 Şubat 2008 tarihinden önce işlenmiş dolandırıcılık suçuna ilişkin olarak verilen mahkûmiyet hükmünün ertelenmiş olması halinde, bu durum ilgilinin memur olmasına veya memuriyette kalmasına engel oluşturmayacaktır. Ancak, 8 Şubat 2008 ve sonrasında işlenen dolandırıcılık suçu sebebiyle verilen mahkûmiyet hükmü, ertelenmiş olsa bile memur olmaya veya memur kalmaya engel oluşturacaktır.
Memnu hakların iadesi kararı alındığı durumlar
Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde, haklarında mahkûmiyet hükmü verilenlerin bazı hakları kullanmaktan belli bir süre yoksun bırakılmasına ilişkin hususları düzenlemiştir. Belli bir süre yoksun kalınacak haklar arasında kamu görevinde bulunulması da yer almaktadır.
Dolandırıcılık suçundan dolayı haklarında mahkûmiyet kararı verilenler, TCK’nın 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile memuriyete alınmadıklarından, söz konusu sürelerin geçmesi üzerine memnu hakların iadesi kararı almış olsalar bile Devlet memuriyetine alınmazlar.
(memurunyeri.com)