Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda öngörülen fiili hizmet süresi zammı uygulamasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği Yönetmelikte bazı değişiklikler yapıldı.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda, çalışanların hangi iş ve işyerlerindeki hangi çalışmaları karşılığında ne kadar fiili hizmet süresi zammından yararlanacakları hususu düzenlenmiş olup, buna ilişkin usul ve esaslar ise “Fiili Hizmet Süresi Zammı Uygulamasının Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik” ile belirlenmiştir.
Söz konusu Yönetmelikte yapılan ve bugün yürürlüğe giren değişikliklerden bazıları şöyle:
*Fiili hizmet zammı kapsamında sayılan işler/işyerlerinde fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlandırılıp yararlandırılmayacağı, SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurları aracılığıyla inceleme yaptırılarak tespit edilebilecek.
*Yasama organı üyeliği veya bakanlık yapanlar hariç, fiili hizmet süresi zammı kapsamında olan işyerlerinde çalışan sigortalıların çalışılan ayın bazı günlerinde kapsam dışı işlerde geçen süreleri ile kapsamda olan işlerde fiilen çalışmayarak risklerine maruz kalmadıkları tatil günleri ile yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi izin ve eğitim kurs süreleri fiili hizmet süresinden sayılmayacak. Fiili hizmet zammı uygulanan TSK ve Emniyet personelinin ise ücretsiz izin süreleri dışındaki diğer süreleri fiili hizmet süresinden sayılacak.
FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI UYGULAMASININ USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 27/9/2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Fiili Hizmet Süresi Zammı Uygulamasının Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(5) Sigortalıların Kanunun 40 ıncı maddesinde sayılan işler/işyerlerinde fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlandırılıp yararlandırılmayacağı hususları Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları aracılığıyla inceleme yaptırılarak tespit edilebilir.”
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(6) Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan tablonun (13) ve (14) numaralı sıralarda çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmeleri için çalışmanın ilgili kamu idaresinde ve belirtilen kadro veya unvanlarda geçmesi, (18) numaralı sırasında yer alanların ise bu görevleri yapması gerekir.”
“(7) Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan tablonun (18) numaralı sırasında yer alanlar hariç, fiili hizmet süresi zammı kapsamında olan işyerlerinde çalışan sigortalıların çalışılan ayın bazı günlerinde kapsam dışı işlerde geçen süreleri ile kapsamda olan işlerde fiilen çalışmayarak risklerine maruz kalmadıkları 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günleri ile yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi izin ve eğitim kurs süreleri Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamında değerlendirilmez. (13) ve (14) numaralı sıralarda çalışan sigortalıların ise ücretsiz izin süreleri dışındaki diğer süreleri 40 ıncı madde kapsamında değerlendirilir.
(8) Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan tablonun (10) numaralı sırasında yer alan yeraltı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar için 11/9/2014 tarihinden itibaren, fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içerisinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmaz.
(9) Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan tablonun (16) ila (18) numaralı sıralarda belirtilen işyerlerinde ve işlerde çalışanlar 2013 yılı Şubat ayından itibaren fiili hizmet süresi zammından yararlandırılır.”
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinin beşinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki altıncı fıkra eklenmiştir.
“(6) 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanunun mülga 32 nci maddesi kapsamında fiili hizmet süresi zammı ve 506 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesinin itibari hizmet süresi kapsamında sayılan işlerden olmadığı halde, 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde sayılan işler ve işyerlerine girecek nitelikte çalışması olanların 2008 Ekim ayı öncesi bu kapsamda geçen çalışmaları emeklilik yaş haddi indiriminden yararlanmak için aranan gün sayısı hesabında dikkate alınmaz.”
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin geçici 3 üncü maddesinin başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddenin ikinci fıkrasında yer alan “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü” ibaresi “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğüne” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkrada yer alan “Sigortalı Tescil ve Hizmet Dairesi Başkanlığı” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
“Kanunun geçici 48 inci maddesi kapsamında fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakların prim belgeleri”
MADDE 5 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
Fiili hizmet süresi uygulananlar ve fiili hizmet süreleri
| Kapsamdaki İşler/İşyerleri | Kapsamdaki Sigortalılar | Eklenecek Gün Sayısı |
| 1) Kurşun ve arsenik işleri | 1) Kurşun üretilen galenit, serüzit, anglezit gibi cevherlerin çıkarılmasına ilişkin maden ocağı işlerinde çalışanlar.
2) Kurşunlu madenlerden yahut içinde kurşun bulunan kül, maden köpüğü, kurşun fırın kurumu,üstübeç artığı ve benzeri maddelerden kurşun üretimi için yapılan izabe işlerinde çalışanlar. 3) Antimuan, kalay, bronz ve benzeri maddelerle yapılan kurşun alaşımı işlerinde çalışanlar. |
60 |
| 4) Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında birikenkuru tozları kaldırma işlerinde çalışanlar. | 90 | |
| 2) Cam fabrika ve atölyeleri | 1) Cam yapımında kullanılan ilkel maddeleri toz haline getirme, eleme, karıştırma ve kurutma işlerinde (bu işleri yapmak üzere tam kapalı odalar içinde otomatik makineli tesisat veya çalışma ortamındaki tozları sağlık için tehlike oluşturmayacak düzeye indiren havalandırma tesisatı bulunmadığı takdirde) çalışanlar.
2) Eritme işlerinde (otomatik besleme fırınlarıyla çalışılmadığı takdirde) çalışanlar. 3) Ateşçilik işlerinde çalışanlar. 4) Üfleme işlerinde (tamamen otomatik makinelerle yapılmadığı takdirde) çalışanlar. 5) Basınçla yapılan cam işlerinde (cam tazyiki işleri) çalışanlar. 6) Ayna camı sanatında potalı cam dökümü işlerinde (potalar kalıp masasına mekanik araçlarla taşınmadığı takdirde) çalışanlar. 7) Camı fırın başından alma işlerinde çalışanlar. 8) Yayma fırınlarında düzeltme işlerinde çalışanlar. 9) Traş işlerinde çalışanlar. 10) Asitle hak ve cilâlama işlerinde çalışanlar. 11) Basınçlı havayla kum püskürten cihazlarla yapılan işlerde (çalışma ortamındaki tozları sağlık için tehlike oluşturmayacak düzeye indiren havalandırma tesisatı bulunmadığı takdirde) çalışanlar. 12) Pota ve taş odalarında görülen işlerde çalışanlar. |
60 |
| 3) Cıva üretimi işleri sanayii | 1) Cıva izabe fırınlarında görülen işlerde çalışanlar.
2) Elementer cıva bulunan ocaklarda görülen işlerde çalışanlar. |
90 |
| 4) Çimento fabrikaları | 1) İlkel maddeleri kırma, ufalama, ezme, eleme ve karıştırma işlerinde çalışanlar.
2) Otomatik fırınlarda pişirme işlerinde çalışanlar. 3) Klinkeri öğütme, eleme, torba ve fıçılara koyma işlerinde (otomatik olarak tozun etrafa yayılmasını önleyici bir düzenleme yapılmadığı takdirde) çalışanlar. |
60 |
| 5) Kok fabrikalarıyla termik santraller | 1) Ateşçilik, ocak temizliği, jeneratör, doldurma, boşaltma ve temizleme işlerinde çalışanlar.
2) Kimyasal arıtma işlerinde çalışanlar. 3) Gazın geçtiği cihaz ve boruların onarılması ve temizlenmesi işlerinde çalışanlar. 4) Kok fabrikalarında kömür ve ocak işlerinde çalışanlar. 5) Elektrik enerji üretim santrallerinin kazan dairesindeki ateşçilik, kül ve kömürlerin taşınması işlerinde çalışanlar. 6) Termik santrallerle her çeşit buhar kazanlarının kazan dairesindeki ateşçilik, kül ve kömürlerin taşınması işlerinde çalışanlar. |
60 |
| 6) Alüminyum fabrikaları | 1) Alüminyum oksit üretimi işlerinde çalışanlar.
2) Alüminyum bronzu hazırlama işlerinde çalışanlar. 3) Alüminyum madeni üretimi işlerinde çalışanlar. |
60 |
| 7) Demir ve çelik fabrikaları | 1) Demir izabe fabrikalarında cevherin demire çevrilmesi işleriyle boru fabrikalarının fırın ve döküm dairelerinde yapılan işlerinde çalışanlar.
2) Çelikhanelerin çelik yapılan fırınlarıyla bunların teferruat ve eklentilerinden olan ikinci derecedeki fırınlarda ve konvertörlerde yapılan işlerinde çalışanlar. 3) Sıvı haldeki demir ve çeliğin tesisat ve teçhizatla veya mekanik olarak taşınmasına ilişkin işlerde çalışanlar. 4) Sıcak veya sıvı haldeki cürufun taşınması ve işlenmesi işlerinde çalışanlar. 5) Haddehanelerde (soğuk demirle çalışılan haddehaneler hariç), fırınlarda, hadde serilerinde, haddehaneyi kızgın veya sıvı çelik yahut demirle besleyen tesisat ve araçlarla görülen işlerle kızgın halde olan yarı mamul parçaların kesilmesi ve hazırlanması işlerinde çalışanlar. |
90 |
| 8) Döküm fabrikaları | 1) Döküm kalıp ve maçalarının yapılması ve döküme hazır duruma getirilmesi işlerinde çalışanlar.
2) Döküm şarjının hazırlanması ve her çeşit maden eritme (izabe) fırınlarının döküme hazır duruma getirilmesi işlerinde çalışanlar. 3) Maden eritme ve dökme işlerinde çalışanlar. |
60 |
| 9) Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler | 1) Asit için hammaddelerin hazırlanması işlerindeçalışanlar.
2) Asidin yapılma safhalarındaki işlerinde çalışanlar. 3) Baca gazlarından asit elde edilmesi işlerinde çalışanlar. |
90 |
| 10) Yeraltı işleri | Maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar. | 180 |
| 11) Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler | Doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler veya bütün diğer korpüsküler emanasyon kaynakları ile yapılan işlerde çalışanlar. | 90 |
| 12) Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler | 1) Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerden 20-35 metreye kadar derinlik veya2-3,5 kg/cm2 basınçta yapılan işlerde çalışanlar. | 60 |
| 2) Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerden 35-40 (40 hariç) m. derinlik veya 3,5-4 (3,5 hariç) kg/cm2 basınçta yapılan işlerde çalışanlar.
3) Dalgıçlık işinde çalışanlar. |
90 | |
| 13) Türk Silâhlı Kuvvetlerinde | Subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar. | 90 |
| 14) Emniyet ve polis mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilatında | Asaleti onaylanmış olmak şartıyla adaylıkta geçirilen süreler dahil polis, komiser yardımcısı, komiser, baş komiser, emniyet amiri, emniyet müdürleri ile bu ve daha yukarı maaş ve derecelerdeki emniyet mensupları, Milli İstihbarat Teşkilâtı mensupları. | 90 |
| 15) İtfaiye veya yangın söndürme işleri | Yangın söndürme işlerinde çalışanlar. | 60 |
| 16) Basın ve gazetecilik mesleğinde | Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlar. | 90 |
| 17) Türkiye Radyo Televizyon Kurumu | Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle; Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar. | 90 |
| 18) Türkiye Büyük Millet Meclisi | Yasama organı üyeleri ile dışardan atanan bakanlar. | 90 |