GEÇİCİ PERSONELİN (4/C’Lİ PERSONEL) AİLE YARDIMI VE FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ DUYURUSU
T.C.
ADALET BAKANLIĞI
Strateji Geliştirme Başkanlığı
Sayı : 99343242/869-13/585/996 18/03/2013
Konu : Geçici Personelin ( 4/C’li Personel) Aile Yardımı ve Fazla Çalışma Ücreti Hakkında
…………………………… CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
…………………………… BÖLGE İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığımıza, muhtelif Başsavcılıklar ile Mahkemelerden gelen görüş isteme yazıları ile Bimer ve Bilgi Edinme başvurularında, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası uyarınca istihdam edilen geçici personele aile yardımı ile 2013 yılında fazla çalışma ücreti ödenip ödenmeyeceği hususlarının müteadditen sorulması üzerine, bu hususa ilişkin olarak Başkanlığımızca yapılan değerlendirme sonucunda görüşümüz aşağıdaki şekildedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun “İstihdam şekilleri” başlıklı 4 üncü maddesinde, “Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür.
C) Geçici personel:
Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir.” hükmü bulunmaktadır.
Anılan hüküm çerçevesinde 2013 mali yılı için 28/12/2012 tarihli ve 28511 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/4092 sayılı Bakanlar Kurulunun “Kamu Kurum ve Kuruluşlarındaki Geçici Mahiyetteki İşleri Yürütmek Üzere Geçici Personel İstihdamı ve Bu Personele Ödenecek Ücretler Hakkında Karar”ı çerçevesinde istihdam edilen geçici personele, Kararın 7/1 inci maddesi uyarınca, tahsil dereceleri dikkate alınmak suretiyle belirtilen oranlar üzerinden ücret ödenmektedir. Bu maddenin 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı fıkralarında ücret dışında yararlanılacak olan diğer mali haklar belirtilmiştir. Bu mali haklar içerisinde aile yardımı ve fazla çalışma ücreti bulunmamaktadır.
Ancak;
1- Fazla çalışma ücretine ilişkin olarak;
3717 sayılı Kanunun 2/A maddesinde yer alan, “Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ve Yüksek Seçim Kurulu ile Adalet Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı (ceza ve infaz kurumları hariç) ile Türkiye Adalet Akademisi kadrolarında, sözleşmeli personel dahil, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi olarak çalışan personele, ayda elli saati aşmayacak şekilde fiilen yapılan fazla çalışma karşılığında, Bütçe Kanunu ile belirlenen fazla çalışma ücretinin üç katına kadar fazla çalışma ücreti ödenebilir. Fazla çalışma yaptırılacak gün ve saatler ile çalışma mahalli gibi hususlar dikkate alınmak suretiyle belirlenecek saat başı ödeme miktarı ve ödemeye ilişkin diğer usul ve esaslar Adalet Bakanlığı, Yüksek Mahkemelerde ve Yüksek Seçim Kurulunda ise Başkanları tarafından tespit edilir. Bu madde uyarınca yapılacak ödeme, damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tâbi tutulmaz.” hükmünde fazla çalışma uygulamasının kapsamı belirtilmiştir.
2012/4092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası uyarınca istihdam edilen geçici personele fazla çalışma ücreti ödeneceğine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği gibi 3717 sayılı Kanunun 2/A maddesinde de geçici personele fazla çalışma yaptırılması ve karşılığında fazla çalışma ücreti ödenmesini öngören düzenlemeye yer verilmediğinden, fazla çalışma ücreti ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.
Ancak, 01/06/2012 tarihli ve 28310 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının “Fazla çalışma ücreti” başlıklı 17 nci maddesinde; ” 01/07/2012 tarihinden geçerli olmak üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/C maddesi ve bu maddeye göre yürürlüğe konulan 08/12/2011 tarihli ve 2011/2543 sayılı, 28/12/2011 tarihli ve 2011/2634 sayılı ve 10/01/2012 tarihli ve 2012/2699 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan geçici personelden normal çalışma saatleri dışında fiilen çalışanlara, bu çalışmaları karşılığında ayda 50 saati geçmemek üzere yılı merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen fazla çalışma saat ücreti tutarında fazla çalışma ücreti ödenir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Ayrıca Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının “Yürürlük süresi ve tereddütlerin giderilmesi” başlıklı 3 üncü maddesinde; “(1) Bu Karar, ilgili maddesinde yürürlüğü için farklı bir tarihin öngörüldüğü hükümler saklı kalmak üzere 1/1/2012-31/12/2013 tarihleri arasında uygulanır.
(2) Bu Kararın uygulamasına ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye, ilgisine göre Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığı görevli ve yetkilidir. ” hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla, yukarıda anılan mevzuat hükümleri uyarınca; 657 sayılı Kanunun 4/C maddesi kapsamında çalışan geçici personele 01/07/2012-31/12/2013 tarihleri arasında ayda 50 saati geçmemek üzere Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda belirlenen fazla çalışma saat ücretinin tek katı tutarında olmak üzere fazla çalışma ücretinin ödenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
2- Aile yardımına ilişkin olarak ise;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202’nci maddesinde; “Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir. (Değişik fıkra: 27/06/1989 – KHK – 375/10 md.) Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500 *1 *, çocuklarından herbiri için de 250 *1* gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) *2* aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. (Mülga cümle: 13/02/2011-6111 S.K 117. mad.) Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. (Ek : 09/04/1990 – KHK-418/7 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 05/02/1992 tarih ve E.1990/22, K.1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenlenen fıkra: 18/05/1994 -KHK- 527/9 md.) Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3*1* katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Dul memurların çocukları için yukarıki fıkralar hükmü uygulanır.
Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir. Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
25/02/2011 tarih ve 27857 Mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanunun 118’inci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen Ek 8’inci maddesinde yer alan “Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanda çalışan sözleşmeli personel hariç olmak üzere Kamu Kurum ve Kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatları ile Döner Sermaye işletmelerinde sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilenlerden Aile yardımı ödeneğinden veya başka bir ad altında da olsa aynı amaçla yapılan herhangi bir ödemeden yararlanmayanlara Devlet Memurlarına verilen aile yardımı ödeneği herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenir” hükmü gereğince 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi kapsamında çalıştırılan personele aile ve çocuk yardımı ödeneğinden yararlanma hakkı tanınmıştır.
Bu itibarla, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda, gerek 657 sayılı Kanun’da, gerekse 28 Aralık 2012 tarih ve 28511 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu Kararı’nda, 4/C kapsamında istihdam olunan geçici personele aile yardımı ödeneği verilmesi yönünde bir düzenlemenin bulunmadığı, 6111 sayılı Kanun’un aile yardımını öngören hükmünde sözleşmeli personele atıfta bulunulduğu dikkate alındığında, 4/C kapsamında istihdam edilen geçici personele aile yardımının ödenemeyeceği değerlendirilmektedir.
Ayrıca bundan sonra, Başsavcılıklar ve Mahkemelerce, bahse konu 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası uyarınca istihdam edilen geçici personele aile yardımı ve 2013 yılında fazla çalışma ücreti ödenip ödenmeyeceği hususlarında gelen görüş ve taleplere ilişkin Başkanlığımıza tekrar görüş sorulmaması ve kendilerine bu hususta gelen soru ve taleplerin ise ilgili birimlerce görüşümüz doğrultusunda değerlendirilmek suretiyle karşılanması gerektiği düşünülmektedir.
Bilgi edinilmesi ve uygulamanın buna göre yapılmasını rica ederim.
Akın ÇAKIN
Hâkim
Bakan a.
Strateji Geliştirme Başkanı